ROD. "TRAMWAJARZ I " w Łodzi ul.Gen.Leopolda.Okulickiego 13

Prawo do działki co do zasady może mieć tylko jedna osoba. Wyjątkiem są małżeństwa, gdzie oboje małżonkowie mogą mieć wspólne prawo do jednej działki. Jest to jedyny wyjątek. Nie można więc przenieść prawa do dzierżawy działkowej na dwie osoby, które nie są małżeństwem nawet, jeżeli są to osoby bliskie.

Ustawa o ROD w  art. 41 ust 1 daje działkowcowi posiadającemu prawo do działki w ROD możliwość przeniesienia tego prawa na rzecz pełnoletniej osoby fizycznej.  Nie zawiera jednak katalogu osób, na które to prawo może zostać przeniesione. Dlatego też, jeśli wolą działkowca jest zawarcie umowy o przeniesienie prawa do działki z  konkubentem, może ją zawrzeć. Należy przy tym pamiętać, że umowa ta stanie się skuteczna dopiero wówczas, gdy zostanie zatwierdzona przez stowarzyszenie ogrodowe. W tym celu osoba zainteresowana powinna złożyć w zarządzie ROD jeden egzemplarz umowy przeniesienia praw do działki oraz wniosek o jej zatwierdzenie. Od daty złożenia tego wniosku zarząd ROD ma 2 miesiące na złożenie oświadczenia w przedmiocie zatwierdzenia (lub odmowy), które powinno przyjąć formę uchwały zarządu ROD. Jeśli w ciągu tego okresu nie podejmie żadnej decyzji będzie to oznaczało zatwierdzenie przeniesienia praw do działki (art. 41 ust 3 ustawy o ROD).

Umowa przeniesienia praw do działki nie musi być sporządzona przed notariuszem. Art. 41 ust. 1 ustawy o ROD jasno wskazuje, że umowa przeniesienia prawa do działki zawierana jest w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Notariusz jedynie poświadcza podpisy złożone pod umową, co w praktyce oznacza, że umowę trzeba podpisać w obecności notariusza, aby mógł potwierdzić tożsamość osób składających podpisy.

Zarząd ROD może wypowiedzieć umowę po upływie wskazanego w tym przepisie 6 miesięcznego terminu pozostawania w zwłoce i po uprzedzeniu na piśmie działkowca o zamiarze wypowiedzenia umowy oraz po wyznaczeniu dodatkowego miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących opłat ogrodowych. Z uwagi na kwestie dowodowe takie wypowiedzenie należy wysyłać listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Zarząd ROD winien podjąć uchwałę w sprawie wypowiedzenia umowy dzierżawy działkowej na podstawie art. 36 ust. 3 pkt 2) ustawy o ROD.

Wypowiedzenie umowy dzierżawy działkowej nie rozwiązuje jednak sprawy zaległości w opłatach, które można dochodzić na drodze postępowania sądowego.

Działkowiec, który nabył prawo do działki po osobie bliskiej (jakim jest np. dziecko działkowca pod warunkiem, iż jest pełnoletnie) jest zwolniony z opłaty przeznaczonej na pokrycie wydatków na inwestycje, remonty i bieżącą konserwację infrastruktury ogrodowej (§ 147 ust. 4 statutu PZD).

Nowy działkowiec w roku nabycia prawa do działki wnosi 2 opłaty, których w kolejnych latach już nie będzie uiszczał. Są to opłaty ogrodowe wynikające z § 147 ust. 1 pkt. 1 i 2 statutu PZD. Jedna opłata jest przeznaczona na inwestycje, remonty i bieżącą konserwację infrastruktury ogrodowej, a jej wysokość ustala zarząd ROD, drugą ustala okręgowy zarząd i jest przeznaczona na zarządzanie ROD.

Ponadto obowiązkiem każdego działkowca jest uczestniczenie w pokrywaniu kosztów funkcjonowania ROD poprzez wnoszenie opłat ogrodowych uchwalanych przez walne zebranie w ROD. Biorąc pod uwagę fakt, że opłaty ogrodowe są naliczane od 1 m2 działki i uchwalane na bieżący rok kalendarzowy, jeśli w ciągu roku kalendarzowego następuje zmiana użytkownika działki, a opłaty ogrodowe zostały wniesione przez działkowca ustępującego z działki, jego następca nie wnosi ich ponownie.

Do opłat ogrodowych należy doliczyć indywidualne rozliczenia za użytą wodę i energię elektryczną, jeśli działkowiec posiada przyłącze doprowadzone do działki, a te wnosi się już za konkretne zużycie.

Tak, opóźnienie z uiszczaniem opłaty z tytułu zużytej energii może stanowić podstawę do zablokowania dostaw energii przez zarząd ROD. Długość takiego opóźnienia powinna jednak wynikać z uchwały walnego zebrania. Zarząd ROD zobowiązany jest również powiadomić działkowca o zamiarze odcięcia mu energii elektrycznej z tytułu nieopłacania należności za jej zużycie.

Małżonka wstępująca w prawo do działki po zmarłym mężu wpłaca podwyższoną opłatę ogrodową wnoszoną w roku nabycia prawa działki wynikającą z § 147 ust. 1 pkt 2 statutu PZD. Tę opłatę wnosi każda osoba, która nabywa prawo do działki, bądź wstępuje w prawa po zmarłej osobie bliskiej. Przepisy statutu PZD nie przewidują zwolnienia od tej opłaty, w przeciwieństwie do dawnej opłaty inwestycyjnej, czyli opłaty ogrodowej wnoszonej w roku nabycia prawa do działki wynikającej z  § 147 ust. 1 pkt  1 statutu PZD.  Na to zwolnienie pozwala przepis § 147 ust. 4 statutu PZD.

Działkowcy coraz częściej chcą na swoich działkach utrzymywać niewielkie stado kur czy gołębi. Niestety, to co dla jednych jest przyjemnością i pasją – dla innych może stanowić przykry problem. Jeśli już dochodzi do sporów pomiędzy działkowcami – to często dotyczą one właśnie kwestii zwierząt na działce sąsiada. Celem uniknięcia problemów należy więc pamiętać, że hodowla na działce powinna spełniać wymagania wynikające z przepisów Regulaminu ROD, które od lat są w tym przedmiocie niezmienne. Ich kształt zachowany został także i w nowym Regulaminie ROD, który wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2016r.

§ 75 nowego Regulaminu ROD dopuszcza prowadzenie na działce chowu gołębi, kur i królików, oczywiście z zachowaniem odpowiednich warunków higienicznych i sanitarnych. Katalog ten jest zamknięty – nie zezwala się na stałe przetrzymywanie na terenie ROD innych zwierząt niż wymienione w powyższym przepisie. Warto też najpierw dowiedzieć się czy chowu zwierząt na działkach nie zabraniają przepisy prawa miejscowego – czasem bowiem uchwała Rady Miasta czy Gminy wprowadza podobny zakaz. Wówczas, aby nie narazić się na kary czy inne nieprzyjemności - musimy się do niego zastosować i niestety – zrezygnować z posiadania działkowych zwierząt.

Jasnym jest, że na działce nie można utrzymywać nieograniczonej liczby zwierząt – dopuszczalną ich liczbę musi określić w swej uchwale Zarząd ROD. Należy też pamiętać, że chów gołębi zabroniony jest w Ogrodach, które położone są bliżej niż 5 km od granic lotnisk – jest to wymóg wynikający z ustawy Prawo lotnicze i musi być bezwzględnie przestrzegany. Na terenie innych ROD posiadanie gołębi jest dopuszczalne, o ile wcześniej walne zebranie ROD wyrazi na to zgodę. W przypadku kur czy królików zgoda walnego zebrania nie jest potrzebna, gdyż ich chów w o wiele mniejszym stopniu oddziałuje na otoczenie zewnętrzne.

Należy też wiedzieć, że w myśl przepisów regulaminowych pomieszczenia dla zwierząt – a więc gołębniki, kurniki czy klatki dla królików – stanowią integralną część altany działkowej. Ich powierzchnię wlicza się do ogólnej powierzchni altany – ich wspólne wymiary nie mogą więc przekroczyć dopuszczalnych przez przepisy ustawy o ROD i ustawy Prawo budowlane 35m² po obrysie zewnętrznym.

Działkowiec musi mieć też przede wszystkim świadomość, że to on odpowiedzialny jest za warunki sanitarne w jakich przechowuje zwierzęta. Również działkowiec odpowiada za ewentualne szkody, jakie powstać mogą w związku z prowadzeniem przez niego chowu. Co bardzo ważne, działkowiec jest również zobowiązany do takiego prowadzenia chowu i jego utrzymania, aby nie stwarzać utrudnień w korzystaniu z działek przez innych działkowców. Na tym poziomie rodzą się bowiem sąsiedzkie spory, których – przy przestrzeganiu przepisów Regulaminu ROD – można uniknąć. Warto również przed wprowadzeniem zwierząt na działkę zapoznać się ze zdaniem sąsiadów na ten temat. Być może już zawczasu uda się dokonać niezbędnych ustaleń czy osiągnąć kompromisy, które pozwolą na spokojne utrzymywanie zwierząt w zgodzie z innymi osobami, które korzystają z działki w naszym Ogrodzie.

Anna Ślusarczyk

Okręg Świętokrzyski

Coraz częściej w Polsce spotyka się osoby żyjące na tzw. kocią łapę czyli w związku partnerskim. Osoby takie z różnych względów nie chcą bądź nie mogą sformalizować swojego związku w formie małżeństwa. Obowiązujące przepisy polskiego prawa, w tym również ustawy z 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (dalej powoływana jako ustawa o ROD), nie regulują kwestii wzajemnych praw i obowiązków partnerów ani ich szczególnie nie chronią, nawet jeżeli związek taki jest trwały, a partnerzy razem przez wiele lat dorabiają się wspólnego majątku czy posiadają wspólne dzieci.

Polskie prawo traktuje osoby żyjące w związkach nieformalnych jako osoby sobie obce. Ma to do doniosłe znaczenie z punktu widzenia przede wszystkim praw majątkowych tych osób.

Zgodnie z art. 27 ustawy o ROD prawo do działki można zostać ustanowione na rzecz pełnoletniej osoby fizycznej bądź na rzecz małżeństwa. Zatem Zarząd ROD nie ma możliwości ustanowienia prawa do działki na rzecz osób żyjących w związku partnerskim. Podobnie jest w przypadku zawarcia umowy przeniesienia prawa do działki (art. 41 ustawy o ROD) – przeniesienie takie może nastąpić jedynie na rzecz jednej pełnoletniej osoby fizycznej, bądź na rzecz małżeństwa.

Dlaczego jest to takie istotne? Artykuł 38 ustawy o ROD wskazuje, iż w przypadku śmierci działkowca o prawo do działki, które mu przysługiwało, będą mogły się starać osoby bliskie zmarłego. Ustawa o ROD wskazuje, iż za osobę bliską należy traktować małżonka działkowca, jego zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa oraz osoby pozostające z działkowcem w stosunku przysposobienia.

Może zatem wystąpić taka sytuacja, że w przypadku śmierci osoby żyjącej w wieloletnim związku partnerskim, partnerowi nie będzie przysługiwało prawo do działki po zmarłym, mimo iż przez wiele lat wspólnie uprawiali działkę i wspólnie łożyli środki finansowe na jej utrzymanie i modernizację. Zarząd ROD w przypadku zgłoszenia się osoby bliskiej po zmarłym np. syna, w terminie przewidzianym w art. 38 ustawy o ROD będzie zobowiązany ustanowić na jego rzecz prawo do działki a konkubent/konkubina nie będzie miał/a prawa do korzystania z działki. Nie wyklucza to jednak żądania konkubiny/konkubenta zwrotu poniesionych na działkę nakładów.

Prawem do działki nie można rozporządzić na wypadek śmierci w drodze testamentu gdyż w świetle przepisów kodeksu cywilnego użytkowanie jest prawem niezbywalnym. Natomiast cały majątek znajdujący się na działce zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o ROD jest własnością działkowca i tym majątkiem może rozporządzić w drodze testamentu. Może zatem zaistnieć sytuacja, w której prawo do działki będzie posiadała osoba bliska zmarłego a własność nasadzeń i urządzeń w drodze testamentu nabędzie konkubent/konkubina zmarłego.

Może zatem warto, nie tylko ze względu na działkę w ROD, pomyśleć nad zalegalizowaniem swojego związku z ukochaną osobą?

Inspektor ds. terenowo-prawnych

Michał Tera

OZ w Szczecinie